Veel paardeneigenaren schrikken als ze zien dat hun paard koliek heeft! Koliek is een van de grootste doodsoorzaken van paarden, daarom is het belangrijk om koliek op tijd te herkennen. Er zijn verschillende soorten koliek. Vooral in het najaar zie ik koliek, met name zandkoliek, weer toenemen. Het is heel belangrijk om zandkoliek bij je paard te voorkomen.
Zandkoliek komt voornamelijk door te kale (gras 1-5 cm lang) en natte weides waar de paarden op staan. Waardoor ze tijdens het grazen heel veel pollen met zand meetrekken. In hooi of kuil vind je soms ook te veel zand terug, doordat het gras zo kort mogelijk wordt gemaaid. Maar ook het voeren van hooi in de zandpaddock kan ervoor zorgen dat het paard bij het eten van de laatste sprietjes vanaf de grond stiekem een hoop zand binnen krijgt. Daarnaast zijn er nog paarden die uit verveling zand gaan eten, al komt dit gelukkig veel minder vaak voor.
Wat is zandkoliek?
Bij zandkoliek zit er te veel zand in de darmen van het paard wat veroorzaakt dat de darmen minder goed functioneren. Darmen kunnen door zand ook minder goed bewegen en daardoor het zand minder goed uitscheiden. Daardoor gaat de gezondheid van je paard achteruit. Symptomen hiervan zijn bijvoorbeeld: diarree, lusteloosheid, vermagering en een opgezette buik. Doordat de beweeglijkheid van de darmen afneemt ontstaat er een verstopping of een ophoping van gas waardoor koliek ontstaat. Wil je weten hoe je zandkoliek kunt voorkomen lees dan snel verder.
Wat kan je doen als je paard zandkoliek heeft?
Als je paard koliek heeft is het belangrijk om zo snel mogelijk de dierenarts te bellen. Zandkoliek is namelijk erg gevaarlijk en je paard kan er zelfs aan overlijden als er te veel zand in de darmen zit.
Als ik een paard met zandkoliek behandel begin ik, naast het geven van pijnstilling, eerst met sonderen met electolytenoplossing en parafine(olie) om het zand in beweging te krijgen. Daar voeg ik psylliumzaad aan toe. Ik zie dan regelmatig paarden hierna een paar dagen puur zand mesten. Soms is sonderen niet altijd genoeg en moet het paard geopereerd worden. “Op de operatietafel halen ze soms wel een kruiwagen met zand eruit. Een paard heeft veel buikinhoud en er kan echt veel zand in zitten.”
Dunne mest of diarree kan erop wijzen dat een paard te veel zand binnen heeft gekregen. Dan raak ik aan om het paard van het zand af te halen en een psylliumkuur (vlozaad) te geven.
Voorkomen is beter dan genezen!
Het belangrijkste advies is om te voorkomen dat je paard zand kan eten, maar dit is natuurlijk niet altijd even gemakkelijk. Zandkoliek voorkomen is wel erg belangrijk! Elk paard krijgt zand binnen, maar dit moet niet te veel zijn en de darmen moeten het goed af kunnen voeren. Om het risico op te veel zand te verkleinen kunt je bijvoorbeeld het stuk paddock waar hooi gevoerd wordt bestraten of hooi geven uit een slowfeeder. Daarnaast zorgt stripbegrazing in de weide ervoor dat de weide minder vertrapt wordt.
Daarnaast helpt het de darmen als het paard veel beweging krijgt en veel ruwvoer ter beschikking heeft. Darmen die vol zitten met ruwvoer zorgen er namelijk voor dat het zand dat op de bodem van de darmen ligt sneller meegenomen wordt.
Mest checken
Hoe weet je of je paard te veel zand in zijn darmen heeft? De beste manier om zeker te weten of een paard te veel zand in zijn darmen heeft is door een röntgenfoto te maken.
Je kan ook de mest testen, dit is niet 100% betrouwbaar omdat zand niet continu wordt uitgescheiden. De mest kun je testen door een handje schone mest te pakken en in een doorzichtige handschoen of plastic zakje te mengen met water. Het zand is zwaarder en zal zich al na een minuutje ophopen onderin. Een millimeter is niet erg, maar wanneer dit meer dan een halve centimeter wordt wel. Wanneer er geen zand zichtbaar is het alsnog mogelijk dat er veel zand in de darmen ligt omdat het een moment opname is en niet continu wordt uitgescheiden.
Ik vind het erg belangrijk dat paardeneigenaren regelmatig de mest checken op zand om op deze manier op tijd te behandelen en zandkoliek te voorkomen! Daarom heb ik speciaal een challenge opgezet met de hashtag #testdemestvanjepaardopzand op instagram! Doe jij ook mee? Tag mij dan in je verhaal op instagram!
Zandkuur
Wanneer je weet dat je paard zand binnenkrijgt of daar gevoelig voor is, raad ik aan om preventief een keer per maand een psylliumkuur te geven. Let wel op dat je genoeg geeft! Vaak wordt er een te lage dosering gegeven waardoor ze zandkuur niet goed werkt. Houd dus altijd 0,5 tot 1 gram psyllium per kilogram lichaamsgewicht aan. Een kuur heeft daarnaast het beste effect wanneer deze vijf tot zeven dagen gegeven wordt.
Volg de Masterclass Herken Koliek bij je Paard OP TIJD nu GRATIS!
In mijn werk als paardendierenarts heb ik té veel paarden met koliek gezien!
Door het geven van deze GRATIS Masterclass Herken koliek bij je paard OP TIJD hoop ik veel paardeneigenaren te bereiken en zo ervoor te zorgen dat koliek niet meer doodsoorzaak nummer 1 is onder paarden.
Hoe eerder je koliek herkent hoe meer kans op overleving!
Help je mij hierbij? Er is tenslotte niks erger dan je grote vriend te verliezen aan koliek terwijl dit te voorkomen is!
Het enige dat je moet doen is iets meer dan een uur vrij maken in je agenda, een kopje thee of koffie zetten en lekker relax op de bank gaan zitten met je laptop op schoot.
Ik beloof je dat je na het volgen van de Masterclass nooit meer hetzelfde naar paarden kijkt!
Schrijf je direct in! KLIK HIER
Wat geef je van de psyllium? De hele zaden, of de schillen van de zaden? En maakt het dan uit of deze geperst zijn tot een korrel?
Ik geef de hele zaden. 0.5-1 gram per kilo paard.
0,5 tot 1 gram per kg lichaamsgewicht? Is dat niet heel veel ? Een paard weegt toch snel z’n 600 kg…
Bij de kliniek zeiden ze me 100 gram voor paard aan te houden per dag en voor pony de helft dat 5 dagen lang .
Nee dat is niet heel veel. Als er bewezen zandkoliek is geven we zelfs 1-2 gram per kilo lichaamsgewicht. De darmen van een paard zijn meer dan 25 meter lang. Dan snap je vast dat 100 gram psyllium daar weinig doet. Daarom moet je dus veel meer geven.
Mag je ook meer Psyllium kuren in een maand geven dus bijv 2x per maand? Heb weleens gelezen dat je niet te vaak Psyllium mag voeren ivm luie darmen?
Preventief geef ik een week per maand. Maar als er bewezen veel zand in zit is de kuur langer dan een week.
Wat kun je doen tegen zand eten?
Controleren of paard voldoende vitamines en mineralen binnen krijgt. Beschikking heeft over een liksteen. Zorgen dat paard zich niet verveelt.
Worden paarden soms koliekerig van zo’n kuur? Die van mij is erg gevoelig op de darmen en vraag me af of ze zo’n ‘voerverandering’ dan goed kunnen hebben.
Hoi Sija, ik heb nog niet gehoord dat paarden er komiekerig van geworden zijn en heb het heel vaak voorgeschreven. Je kunt voorzichtig beginnen met 0,5 gram per kg en dan verdelen in twee porties. Succes!
Hoi, geef jij de zaden geweekt of zo door het voer.
Hoi Herma,
Ik geef ze droog over dikke slobber heen en meng dat met een beetje Lucerne. Ik heb er ook een reels over geplaatst op mijn instagramaccount. Groetjes Iris
Mag het ook gewoon door de muesli of moet het wel iets vochtig zijn.
Mag gewoon droog.
Oké, bedankt.
Hoi Iris, is er iets bekend over 1 dag in de kuur niet geven? Bijv. 4 dagen geven, 1 dag niet en daarna de kuur afmaken. Heeft dat invloed op het effect vd kuur? Ik snap dat aaneengesloten beter is, maar soms kun je niet anders.
Daar is geen onderzoek naar gedaan zo ver ik weet.
Hoi Iris,
Ik heb een bak psyllium vezels van EJ staan. Kan ik dat ook in dezelfde dosering geven als dat jij aangeeft? Omdat jij hele zaden geeft vraag ik mij dat af of daar verschil in zit??
Mevrouw van Eppeljeck zei dat ik echt niet meer mocht geven als dat op de verpakking staat nl. Daar staat paard 7 dagen achterelkaar 200 Gr per dag. Pony’s de helft.
Mijn d-pony is ongeveer 400 kg.
Er staat ook nog eens dat je het moet verdelen over 4 voerbeurten.
Hoor het graag…
Vezels is geen duidelijk advies voor omdat er geen onderzoek naar gedaan is. Het enige dat ik kan zeggen is dat je er wat minder van mag geven dan van de zaadjes, maar hoeveel minder is onbekend.