We hebben er denk allemaal wel eens van gehoord. Wormen bij het paard. Maar welke soorten wormen zijn er nu? En welke ontwormspuit gebruik je wanneer? In deze blog lees je alles over wormen & ontwormen bij je paard. Wil je nog meer te weten komen? Kijk dan eens naar mijn online cursus! In mijn blog ‘Mestonderzoek’ vind je de eerste stappen naar een goed wormmanagement.
Je kunt in mijn blog ‘Mestonderzoek’ lezen dat er steeds meer resistentie ontstaat van wormen tegen ontwormingsmiddelen. Dat is best eng eigenlijk, want als er straks geen wormmiddelen meer zijn die werken, zullen er meer paarden overlijden aan wormen. Dit wil ik graag voorkomen door mijn kennis met je te delen!
Het lastige aan een wormbesmetting is dat je er vaak pas achter komt als het al uit de hand gelopen is. Het is dus super belangrijk om een ernstige wormbesmetting te voorkomen. Ik raad je dan ook aan in overleg met je dierenarts een specifiek ontwormplan op te stellen voor jouw stal.
Nu zal je vast denken, hoe werkt zo’n wormbesmetting bij mijn paard dan?
Stap 1 is dat eitjes meekomen uit de mest van een paard. Dit kan bijvoorbeeld een ander paard van stal zijn die in hetzelfde weiland heeft gestaan. Deze eitjes gaan zich ontwikkelen en worden larven. Wanneer je paard in de buurt van de mest graast kunnen deze zeer besmettelijke larven opgenomen worden door jouw paard. Door het grazen worden de larven opgenomen, de besmetting gaat nu verder in het paard. De opgenomen larven gaan door het lichaam naar weefsels waar ze zich kunnen nestelen. Wanneer deze larven in de darm aankomen zullen ze uitgroeien tot wormen. Deze volwassen wormen zullen eitjes leggen, die uiteindelijk ook via de mest van je paard naar buiten komen. Zo begint de cirkel weer vooraan bij stap 1. Dit maakt dat wormmanagement best lastig zijn en het veelal een terugkomend probleem is. Om deze reden is het dan ook belangrijk om je beter te verdiepen in een goed wormmanagement. Zo kun jij zorgen dat jouw paard weer gezond wordt of gezond blijft!
Doordat wormbesmetting in een cirkel door blijft gaan is het belangrijk om meerdere keren per jaar de mest van je paard te controleren. Wormeitjes en larven overleven goed op vochtige plekken, dit houdt hun groeicyclus ook in stand. Op een vochtige bodem kunnen eitjes & larven langere tijd in leven blijven. Doordat ze op deze bodems lang actief kunnen blijven & de meeste wormen erg besmettelijk zijn is het van belang om een goed wormmangement te hebben! Maak samen met je dierenarts een optimaal plan voor jouw paard.
Afhankelijk van jouw paard en de leefwijze van je paard. Een veulen of drachtige merrie heeft een ander schema nodig voor mestonderzoek dan een volwassen ruin of merrie zonder dracht.
Over het algemeen wil ik je aanraden om 3 keer per jaar een mestonderzoek te doen. Zo kun je optimaal in de gaten houden of je paard geen wormeitjes uitscheidt, maar geef jij jouw paard geen onnodige ontwormingsmiddelen.
Wil jij precies weten wanneer je mestonderzoek moet doen en hoe je de uitslag moet interpreteren voor een goed weidemanagement? Kijk dan eens bij mijn cursus ‘bewust ontwormen’ of lees mijn blog ‘Mestonderzoek’.
Welke wormen komen het meeste voor bij het paard?
De meest bekende wormen zijn de rode bloedworm of de spoelworm. Maar ook de larven van een paardenhorzel en andere soorten worden steeds bekender. Welke worm soort ken jij al?
Een veel voorkomende worm in Nederland is de Rode bloedworm, deze wordt ook wel kleine strongyliden genoemd. Rode bloedworm zien we het meeste bij jonge dieren tussen de 1 en 3 jaar, maar ook volwassen dieren kunnen ermee besmet worden. Deze larven trekken in de darmwand om daar verder te groeien. De volwassen rode bloedworm vind je vooral in de dikke darm, dit zorgt voor kleine beschadigingen en ontstekingen. Deze worm zorgt voor veel problemen, waarbij paarden jammer genoeg ook kunnen overlijden.
Misschien wel de worm die je online het vaakste langs ziet komen, is de spoelworm. Er gaan van deze worm wel eens filmpjes rond dat de darm van een veulen volledig vol zit met spoelwormen, een darmblokkade. We zien de spoelworm dan ook voornamelijk bij veulens. En dan veelal tot 1 jaar oud. Het grote nadeel van de spoelworm ten opzichte van de andere wormen is dat het niet alleen de darmen beschadigd. Doordat de worm door het lichaam gaat, beschadigd deze veelal ook andere organen. Denk hierbij aan de longen of de lever van je paard. Veulens hoesten de larven op en slikken ze door. Zo ontstaat er verspreiding door het gehele lichaam. De volwassen spoelworm vind je vooral terug in de dunne darm.
De larven van de paardenhorzel zien we ook veel, deze worden ook wel de gasterophilus larven genoemd. Heb jij wel eens de witte stipjes op de paardenbenen gezien in de zomer en het najaar? Dit zijn horzeleitjes die de horzel in de paardenvacht legt. Door het krabben of bijten in de vacht bij bijvoorbeeld jeuk, krijgt je paard deze eitjes in het lichaam. In het najaar ontwikkelen deze larven zich verder en overwinteren in de maag. Deze larf bijt zich vast in de maag, dit kan voor schade zorgen aan de maagwand.
De maagworm is ook een worm die schade aanbrengt aan de maagwand. Deze staat ook wel bekend als Habronema. Deze besmetting komt niet veel voor in Nederland, al wordt het de laatste jaren wel vaker geregistreerd. Mogelijk vochtige klimaat met stabiele temperaturen. Bij een Habronema besmetting zien we vaak laesies terug op de lippen en rond de neus van het paard. Dit is een van de tekenen van een habronemiasis, kleine ontstekingen in het lichaam veroorzaakt door de larven. Echter ontwikkelt niet elk paard met een besmetting van de maagworm habronemiasis.
De lintworm is ook een gevaarlijke, omdat deze ook koliek kan veroorzaken. De lintworm bijt zich vast in de darm, wat eigenlijk voor de grootste problemen zorgt. De darmwand beschadigd hier door en dit kan voor verstopping of verdraaiing van de darm zorgen. Paarden met lintwormen hebben een groter risico om koliek te krijgen.
Wil je weten hoe je koliek bij je paard kunt voorkomen, volg dan de cursus Voorkom Koliek bij je Paard!
Wanneer paarden jeuk hebben aan hun staart denken we vaak aan zomereczeem. Maar wist jij dat het paard dan ook last kan hebben van wormen? Dit is namelijk de aarsmade, deze kan voor grote jeuk zorgen rond de anus. De aarsmade legt zijn eitjes rond de anus van het paard. Doordat paarden willen schuren kunnen ze hun staart kapot jeuken. Het is belangrijk om aarsmade goed aan te pakken, een behandelschema hiervoor deel ik met je in de cursus Bewust Ontwormen.
Een worm die minder vaak voorkomt en die we veelal terug zien bij ezels, is de longworm. Deze worm kan zich verspreiden wanneer paarden samen met ezels staan of wanneer zij op een weide staat waar voorheen ezels hebben gegraasd. Doordat deze wormen in de longen leven, komen de klachten hier ook vandaan. Een paard met longworm zien we vaak hoesten, benauwd zijn of ontwikkelt bronchitis.
Naast de bovenstaande wormen zijn er nog een aantal andere soorten. Echter zijn bovengenoemde wormen, de meest voorkomende besmettingen in Nederland. Het is altijd belangrijk om te weten met welke worm jouw paard besmet is zodat je gericht kan behandelen.
Wil je nog meer weten over de soorten wormen? Neem dan eens een kijkje bij mijn cursus ‘bewust ontwormen’. In deze cursus vind je op welke symptomen je moet letten als je denkt dat je paard een wormbesmetting heeft. Maar nog belangrijker hoe je de besmettingsdruk kunt verlagen op je weiland. Daar wordt nog veel te weinig aandacht aan besteed.
Welke soort ontworming moet ik gebruiken bij mijn paard, ivermectine of moxidectine?
Wanneer je paard toch een wormbesmetting krijgt, ondanks goed management, is het van belang om zo gericht mogelijk te behandelen. Zo geef je jouw paard geen onnodige middelen wat de kans op resistentie zou verhogen. Door snel en effectief te behandelen heeft jouw paard het minste kans op klachten door een wormbesmetting.
Maar wanneer geef je nou welk middel? Misschien heb je wel eens gehoord van ivermectine, moxidectine of fenbendazole. Dit zijn drie veel voorkomende middelen bij de bestrijding van wormen bij het paard. Het is afhankelijk van het type worm en de stadium van de worm welk middel jij nodig hebt. Er zijn vele verschillende producten op de markt met verschillende werkzame stoffen. Bespreek altijd met je dierenarts welk product jij nodig hebt.
Of je aan het einde van het jaar moet preventief moet ontwormen, deel ik graag met je in de cursus Bewust Ontwormen. Dit is een belangrijk onderwerp waar verschillend over gedacht wordt, dus ik leg graag de voors en tegens aan je uit.
Hoe kun je een wormbesmetting bij je paard voorkomen?
Je kunt een wormbesmetting nooit 100% voorkomen, daarom is het ook zo belangrijk om mestonderzoek te doen. Toch kun je het risico wel zo klein mogelijk maken. Het is bijvoorbeeld belangrijk om te zorgen dat je paard zo hygiënisch mogelijk te verzorgen. Denk hierbij bijvoorbeeld aan het elke dag verwijderen van mest in het weiland. Hoe langer (besmette) mest blijft liggen hoe groter de kans is op verspreiding van een wormbesmetting. Wanneer een besmet paard mest in het land dan zitten hier wormeitjes tussen. Uit de wormeitjes komen uiteindelijk larven die in het gras zitten. Dit maakt de cirkel van wormbesmetting weer rond wanneer je paard gras eet op het land en deze larven binnen krijgt.
Ik help je graag je paard bewust te ontwormen!
In mijn werk zie ik veel dingen verkeerd gaan rondom het ontwormen van paarden. Aan het verlagen van de besmettingsdruk op de weide wordt veel te weinig aandacht besteed. Daarnaast komt er ook veel meer resistentie tegen wormmiddelen, hierdoor is het zeer belangrijk om als paardeneigenaar bewust te ontwormen in overleg met je paardendierenarts!
Wil je nog meer tips hoe je de kans op een wormbesmetting zo klein mogelijk kunt maken? Of weten wat nu de beste tactiek tegen wormen is? Volg dan mijn cursus ‘Bewust ontwormen’. Deze cursus kost maar 25 euro, zodat zo veel mogelijk mensen hem kunne volgen! Samen zorgen we dat je paard zo gezond wordt en/of blijft!
De blog is geschreven in samenwerking met Nicole van Soelen.
