Paarden zijn vluchtdieren, ze lopen allemaal wel een keer een wond op. Maar wat moet je nu doen bij een wond en wanneer bel je de dierenarts? Zelfs bij kleine, ondiepe wonden is het belangrijk om goed de wond te bekijken. Wanneer jij snel handelt, heeft je paard de grootste kans op een nette genezing. Daarom zet ik de 6 meest gestelde vragen op een rijtje voor jou!
Ik heb veel ervaring met complexe wonden en vind ze dan ook erg interessant om te behandelen. Heeft jouw paard een wond opgelopen of wil je een second opinion omdat een wond slecht geneest? Dan kun je altijd contact met mij opnemen.
1. Wat moet je doen als je paard een wond heeft?
Heeft je paard zojuist een wond opgelopen? Blijf altijd rustig en bekijk de wond goed. Dan kun jij het beste handelen om je paard te helpen. Heeft jouw paard een kleine (schaaf)wond die niet hard bloedt, maar waar wel vuil in zit? Spoel de wond met lauwwarm water voor vijf tot tien minuten.
Is het een diepe(re) wond? Dan is het raadzaam om contact op te nemen met de dierenarts. Samen kunnen jullie kijken wat de beste behandeling voor de wond van jouw paard is. Doe niks met de wond tot de dierenarts aanwezig is. Koelen van een wond kan zorgen dat de huid week wordt. Maar ook het gebruik van producten die bekend staan als wondreinigingsproducten of producten die voor een snellere wondgenezing zorgen worden afgeraden om te gebruiken voordat je overlegt hebt met de dierenarts. Denk hierbij aan producten als Betadine wondzalf, honingzalf ( o.a. Vetramil) of blauw spray. Wanneer de wond dan gehecht moet worden, kan dit het hechten bemoeilijken.
Mocht je beslissen om een verband om de wond te doen tegen vuil of bloeden, let dan altijd goed op dat het verband niet gaat knellen!
In De Paard & Gezondheid podcast #46 Eerste hulp bij wonden bespreken Aimée en ik wat je als paardeneigenaar juist wel en niet moet doen bij wonden! Erg belangrijk om te luisteren dus!
2. Wanneer bel je de dierenarts voor een wond?
Wanneer je paard een schaafwond op loopt kan je dit vaak zelf goed schoonmaken. Wanneer de plek schoon is, zal de wond netjes genezen. In veel gevallen zie je een kneuzing bij de plek. Het is dan van belang om de plek goed te koelen. Door het koude water trekken de bloedvaten samen en zal de inwendige bloeding verminderen. Hierdoor zal de zwelling verminderen. Beide verwondingen zijn goed op te lossen zonder hulp van de dierenarts. Het is van belang dat je paard rustig aan doet en jij als eigenaar de plek goed in de gaten & schoon houdt. Let altijd extra op wanneer een wond zich bij het bot of een gewricht bevindt.
In sommige gevallen kan een inwendige bloeding erg groot worden, dit kan dan overgaan in een hematoom. Een hematoom is een bloeduitstorting die veroorzaakt wordt door een beschadigd bloedvat. Je ziet dit vooral terug na een trap of val en toont zich in een grote zwelling. Het is van belang dat je een hematoom altijd samen met je dierenarts behandeld!
Wanneer je paard een wond oploopt raden we aan altijd te overleggen met een dierenarts. Ook wanneer je paard een oppervlakkig wondje oploopt is het belangrijk om dit te bespreken. Veelal zijn deze plekken namelijk dieper dan dat zij op het eerste oog lijken. Is het een klein maar toch diep wondje of een winkelhaakje? Dan kan de dierenarts de wond goed schoon maken en kijken of er geen gewricht betrokken is. Daarna kan het indien nodig gehecht worden.
Dan hebben we natuurlijk ook nog de grotere & diepere wonden. Het type wonden die je als eigenaar niet tegen hoopt te komen. Dit zijn wonden als snijwonden die door de huid heen zijn of wonden tot in de spieren. Echter kan een wond van minder dan één centimeter bij een gewricht of peesschede ook voor grote problemen zorgen. Bij deze wonden is niet alleen de huid beschadigd maar veelal ook het diepere weefsel. Dit kunnen spieren, pezen, bloedvaten of botten & gewrichten zijn. Zo’n wond heeft een groot risico op infectie of ontsteking en moet secuur behandeld worden. Bel bij zo’n wond ALTIJD direct de dierenarts! Door snel te handelen is de kans op ontstekingen het kleinst en zal de wond zo goed als mogelijk helen.
3. Wat moet je doen als een wond blijft bloeden?
Wanneer een wond blijft bloeden is het van belang om met spoed een dierenarts te bellen. Er is namelijk een kans dat je paard een slagaderlijke bloeding heeft. In de tijd dat je wacht op de dierenarts is het belangrijk dat je ten alle tijden rustig blijft. Ook kun jij je paard alvast helpen. Probeer de bloeding te stoppen of in ieder geval af te remmen, zo verliest je paard zo min mogelijk bloed. Ga opzoek naar wondgaas of een schone doek. Leg het wondgaas of de schone doek op de wond en oefen flink druk uit op de plek. Je kunt er ook voor kiezen om een drukverband aan te leggen wanneer de wond op het been van je paard zit.
4. Wat gaat een dierenarts doen als je paard een wond heeft?
Wanneer de dierenarts de wond komt behandelen zal hij/zij eerst de wond grondig reinigen om de diepte, grootte & structuur van de verwonding goed te kunnen zien. Aan de hand van deze informatie zal de dierenarts beslissen of de wond gehecht (primaire wondgenezing) moet worden of dat de wond zelf moet genezen (secundaire wondgenezing). Wanneer het een flinke wond of ontsteking is bestaat de mogelijkheid dat het paard doorverwezen wordt naar de kliniek. Dit zal gebeuren wanneer een intensievere behandeling noodzakelijk is voor goede genezing.
Paarden lopen wonden veelal in een vervuilde omgeving op. Doordat de huid beschadigd is hebben bacteriën, schimmels & vuil meer kans. Om deze reden kan een dierenarts er voor kiezen om het paard een aantal dagen antibiotica of een pijnstiller te geven. Dit maakt je paard comfortabeler en verkleind te kans op een infectie of ontsteking.
De dierenarts zal ook kijken of de tetanus enting van je paard up-to-date is. De meeste paarden krijgen jaarlijks een tetanus vaccinatie. Voor een goede werking mag je tetanus vaccinatie niet langer dan twee jaar geleden zijn. Wanneer je paard een wond heeft opgelopen en de tetanus enting van je paard is verlopen, kan de dierenarts je aanraden om een extra vaccinatie te geven als booster. Mocht je paard nog nooit tegen tetanus geënt zijn, dan kan de dierenarts er voor kiezen om een tetanus serum te geven. Dit serum bevat alle antistoffen die je paard nodig heeft, zo hoeft je paard deze niet meer zelf aan te maken. Het serum biedt een snellere bescherming tegen tetanus.
5. Moet de wond van mijn paard gehecht worden?
Een wond hoeft niet altijd gehecht te worden. Dit is volledig afhankelijk van de type wond bij je paard (snij-, steekwond of schram), maar ook waar de wond zit op het lijf en hoe oud te wond is. Verse wonden zijn gemakkelijker te hechten (primaire wondgenezing) dan een wond die al verouderd is. Een wond kan het beste binnen 6 uur gehecht worden, dit zorgt voor het mooiste resultaat maar zorgt ook voor de kleinste kans op een infectie. Bij een verouderde wond kan de dierenarts er alsnog voor kiezen om de wond te hechten. Dit is alleen mogelijk wanneer hij/zij een stuk van de randen weg snijdt, zo ontstaan er verse wond randen. Dit geeft uiteindelijk een betere kans op een nette genezing.
Helaas is het niet altijd mogelijk om een wond te hechten. De dierenarts kan er dan voor kiezen om de wond ‘zelf’ te laten genezen (secundaire wondgenezing). Dit gebeurt wanneer een wond oud(er) is of wanneer er een stuk weefsel mist. Deze type wonden moeten zelf genezen en weer sluiten. Het is zeer belangrijk om tijdens de wondgenezing in nauw contact met je dierenarts te staan. Hypergranulatie (wild vlees) is een veel voorkomend probleem bij deze wijze van genezen, dit dient tijdig in goede banen geleid te worden. Wonden die ‘zelf’ moeten genezen worden veelal verbonden met verband om zo goed mogelijk te genezen en schoon te blijven. Daarnaast is het belangrijk dat jouw dierenarts kennis heeft van de actuele behandelmethodes met betrekking tot wonden.
In mijn blog Wat te doen als je paard een wond heeft? Leg ik alle verschillende wonden uit en daarnaast ook de verschillende complicaties bij wonden! Neem dus gerust een kijkje!
6. Waar moet je op letten bij een verwonding?
Wanneer je paard een wondje op loopt of als de dierenarts de wond behandeld heeft, is het belangrijk om de dagen erna de wond goed in gaten te houden. Paarden kunnen infecties of ontstekingen oplopen door de vervuilde omgeving. Wanneer dit gebeurd kan het genezingsproces vertraagd worden. Het is dus belangrijk om de wond goed in de gaten te houden. Zo zal de wond zo mooi en snel mogelijk genezen. De dierenarts zal de wond altijd goed reinigen, om het risico op een infectie zo klein mogelijk te maken.
Vertoont jouw paard een van onderstaande symptomen terwijl hij/zij een wond heeft? Dan is het belangrijk om je paard te laten controleren door de dierenarts!
- Zwelling rond de wond
- Veel wondvocht
- Pus uit de wond
- De wond wordt niet kleiner, geneest slecht
- De huid rond de wond is erg rood
- De wond stinkt
- Paard heeft koorts (Temperatuur hoger dan 38 graden)
- Paard eet slecht
- Paard toont pijnlijk
In onderstaande video is te zien hoe een redelijk kleine wond toch erg diep kan zijn. Het is dus altijd belangrijk om de wond goed te bekijken of te laten checken door je dierenarts!
7. Welke wondzalf moet ik op de wond van mijn paard doen?
Op schrammen hoef je vaak helemaal niks te smeren, die genezen prima als ze schoon en droog gehouden worden. Is de wond iets dieper maar is hechten volgens je dierenarts niet nodig, dan kun je in overleg met je dierenarts een wondzalf kiezen. Zelf adviseer ik altijd honingzalf, honing is anti-bacterieel en zorgt voor een mooie wondgenezing.
Smeer geen betadine zalf op wonden, betadine irriteert de cellen. Blauwspray vind ik ook absoluut geen aanraden om op wonden bij paarden te doen. Als je dit op de wond doet voor de dierenarts gekeken heeft is de wond niet meer te hechten.
Groene leem, klei op een wond vind ik ook geen goed idee. Ik heb als dierenarts vaak wonden gezien die helemaal volgesmeerd waren met groene leem door de eigenaar. Dit gaf op dat moment geen goed resultaat.
Heeft je paard een diepere wond en is hechten niet mogelijk, dan vind ik dat de wond onder het verband moet genezen. Met het juiste verbandmiddel (foam, alginaten etc) op het juiste moment zijn veel wonden restloos te genezen.
Heeft jouw paard een wond die slecht geneest?
Dan help Ik je graag! Ik heb jarenlange ervaring met het behandelen van wonden bij paarden. Ik vind het heel leuk om te zien hoe mooi wonden kunnen worden met de juiste behandeling. Je kunt een afspraak maken zodat ik naar je paard kan kijken. Woon je te ver weg dan kan ik je ook adviseren in een telefonisch consult aan de hand van foto’s die je me stuurt. Neem gerust contact op!
Deze blog is geschreven in samenwerking met Nicole van Soelen.
