Het kan ons allemaal overkomen, je paard heeft een wond opgelopen. Doordat paarden vluchtdieren zijn, houden ze bij paniek weinig rekening met eventuele obstakels in de omgeving. Maar ook scherpe randjes of andere paarden kunnen voor wonden zorgen. Het is belangrijk om te weten wanneer je de dierenarts erbij haalt! Een wond kan te allen tijde voor problemen zorgen. Zelfs bij kleine, ondiepe wonden is het belangrijk om de wond goed te bekijken. Schakel bij twijfel altijd je dierenarts in!
Ik heb veel ervaring met complexe wonden en vind ze dan ook erg interessant om te behandelen. Heeft jouw paard een wond opgelopen of wil je een second opinion omdat een wond slecht geneest? Dan kun je altijd contact met mij opnemen.
Help! Mijn paard heeft een wond..
Heeft je paard zojuist een wond opgelopen? Blijf altijd rustig en bekijk de wond goed. Dan kun jij het beste handelen om je paard te helpen. Heeft jouw paard een kleine schaafwond die niet hard bloedt, maar waar wel vuil in zit? Spoel de wond met lauwwarm water voor vijf tot tien minuten. Is het een diepe(re) wond? Dan kun je beter wachten tot de dierenarts er is. Het koelen kan de huid namelijk week maken, dit bemoeilijkt het hechten. Dep na het reinigen de wond droog met gaasjes of een schone doek. Zorg dat je de wond schoon houdt, zet je paard dus niet met een wond op stal, maar laat hem op de poetsplaats staan. Wanneer je de wond schoon wilt houden of het bloeden wilt stoppen, kun je ervoor kiezen om er verband om te doen tot je dierenarts er is. Je kunt hier een laag vetwrap overheen doen om het verband op zijn plaats te houden. Let op! Leg deze lagen niet te strak aan en voorkom dat het verband gaat knellen. Overleg altijd met je dierenarts als je twijfelt wat te doen met de wond.
In De Paard & Gezondheid podcast #46 Eerste hulp bij wonden bespreken Aimée en ik wat je als paardeneigenaar juist wel en niet moet doen bij wonden! Erg belangrijk om eventjes te luisteren!
Gebruik geen wondspray als je paard een wond heeft!
Het liefste wil je natuurlijk meteen wondspray op de wond van je paard doen. Doe dit niet als de wond dieper is dan een schram. Overleg altijd eerst met je dierenarts. Als er wondspray op een wond zit is de wond daarna zeer slecht te hechten door de dierenarts, dit wil je dus absoluut niet doen!
Bloeding
Blijft de wond hard bloeden? Dan is er kans op een slagaderlijke bloeding. Het is van belang dat de dierenarts de wond dan zo spoedig mogelijk behandeld. In de tijd dat je wacht op de dierenarts moet je zorgen dat het bloeden stopt. Zorg dat je flink druk uitoefent op de wond, dit kan met wondgaas of een schone doek. Mocht de wond op een been zitten dan kun je ook een drukverband aanleggen om het bloeden te stoppen.
Wat doet de dierenarts als je paard een wond heeft?
Wanneer de dierenarts de wond komt behandelen zal zij eerst de wond grondig reinigen om de diepte, grootte & structuur van de verwonding goed te kunnen zien. Aan de hand van deze informatie zal de dierenarts beslissen of de wond gehecht (primaire wondgenezing) moet worden of dat de wond zelf moet genezen (secundaire wondgenezing). Wanneer het een wond is in de buurt van bot, gewrichten of peesschedes bestaat de mogelijkheid dat het paard doorverwezen wordt naar een paardenkliniek. Dit zal gebeuren wanneer een intensievere behandeling noodzakelijk is voor goede genezing.
Verschillende soorten wonden
Je paard kan verschillende soorten verwondingen oplopen. De meest bekende is een kneuzing. Dit herkennen we bij mensen vaak aan de blauwe plek. Bij paarden zie je dit niet, maar de andere bekende symptomen van een kneuzing komen wel terug. De huid blijft bij een kneuzing in tact, maar er ontstaat wel een inwendige bloeduitstorting en een ontstekingsreactie. Dit is te herkennen aan een zwelling die mogelijk warm aan voelt. Bij een kneuzing is het van belang om goed te koelen. Door het koude water trekken de bloedvaten samen en zal de inwendige bloeding verminderen. Hierdoor zal de zwelling verminderen.
Wanneer een inwendige bloeding erg groot is kan dit zorgen voor een hematoom. Een hematoom is een bloeduitstorting die veroorzaakt wordt door een beschadigd bloedvat. Je ziet dit vooral terug na een trap of val. Het is van belang dat je een hematoom altijd samen met je dierenarts behandelt!
Naast een kneuzing kan je paard ook een schaafwond of oppervlakkige wond oplopen. Bij een schaafwond zie je dat de bovenste huidlaag beschadigd. Veelal vormt er zeer snel een korst op de wond, dit bestaat uit gestold bloed en lymfevocht. Een korst beschermt de wond en zorgt dat deze goed kan genezen. In de meeste gevallen geneest een schaafwond goed en heb je geen dierenarts nodig. Let wel altijd extra op wanneer een wond zich bij het bot of een gewricht bevindt. Dan heb je een groter risico op ontstekingen of problemen. Ook wanneer je paard een oppervlakkig wondje oploopt is het belangrijk om extra op te letten. Bijna altijd zijn deze plekken namelijk dieper dan dat zij op het eerste oog lijken. Is het een klein maar toch diep wondje of winkelhaakje? Dan kun je het beste de dierenarts laten komen. De wond kan dan goed schoon beoordeeld worden.
Wat we absoluut niet willen, maar helaas nog vaak gebeurd zijn de grotere & diepere wonden. Bijvoorbeeld snijwonden die door de huid heen zijn of wonden tot in de spieren. Maar ook een wond van minder dan één centimeter bij een gewricht of peesschede kan voor grote problemen zorgen. Bij deze wonden is niet alleen de huid beschadigd maar veelal ook het diepere weefsel. Dit kunnen spieren, pezen, bloedvaten of botten & gewrichten zijn. Deze wonden hebben een groot risico en moeten secuur behandeld worden. Bel bij zo’n wond altijd de dierenarts! Zo kan de wond correct behandeld worden, zo is de kans op ontstekingen het kleinst en zal de wond zo goed als mogelijk helen.
Moet een wond bij een paard altijd gehecht worden?
Een wond hoeft niet altijd gehecht te worden. Dit is volledig afhankelijk van de type wond bij je paard (snij-, steekwond of schram), maar ook waar de wond zit op het lijf en hoe oud te wond is. Verse wonden zijn gemakkelijker te hechten dan een wond die al ouder is. Een wond kan het beste binnen 6 uur gehecht worden, dit zorgt voor het mooiste resultaat maar zorgt ook voor de kleinste kans op een infectie. Wanneer een wond ouder is kan de dierenarts er alsnog voor kiezen om de wond te hechten. Echter zal er dan een stuk van de randen weggesneden worden, zodat er verse wondranden ontstaan. Dit geeft uiteindelijk een betere kans op genezing.
Helaas is het niet altijd mogelijk om een wond te hechten. De dierenarts kan er dan voor kiezen om de wond ‘zelf’ te laten genezen (secundaire wondgenezing). Dit gebeurt wanneer een wond oud(er) is of wanneer er een stuk weefsel mist. Deze type wonden moeten zelf genezen en weer sluiten. Het is zeer belangrijk om tijdens de wondgenezing in nauw contact met je dierenarts te staan. Deze wonden worden veelal verbonden met verband om op de juiste manier te genezen. Daarnaast is het belangrijk dat jouw dierenarts kennis heeft van actuele behandelmethodes met betrekking tot wonden.
Wildvlees – Hypergranulatie
Na het opschonen van de wond begint het lichaam met het aanmaken van nieuw weefsel, dit is zacht, rood/roze weefsel. Dit staat ook wel bekend als granulatieweefsel. Granulatieweefstel bestaat uit nieuwe bloedvaten en collageenweefsel. Dit maakt dat het nieuwe weefsel zeer doorbloed is. Hypergranulatie, bekend als wildvlees, ontstaat wanneer er teveel granulatie weefsel wordt gevormd. Het weefsel groeit dan voorbij de wond en belemmerd sluiting van de wond. Om de wond goed te kunnen laten genezen moet wild vlees behandeld worden, een paardendierenarts met veel ervaring met wondgenezing doet dit met verschillende verbandmaterialen. Zodra de wond zich sluit, zal de aanmaak van granulatieweefsel afnemen. Het weefsel zal iets krimpen en lichter van kleur worden.
Waar moet ik op letten bij een wond bij mijn paard?
Wonden brengen verschillende risico’s met zich mee tijdens het genezingsproces. Doordat de huid beschadigd is hebben bacteriën en vuil meer kans. Wanneer deze in de wond komen heb je een groot risico op een infectie of ontsteking. Infecties van de wond zorgen dat het genezingsproces veel langzamer verloopt omdat de ontstekingsperiode langer duurt. Een dierenarts zal de wond altijd goed reinigen, om het risico op een infectie zo klein mogelijk te maken. Toch is het belangrijk om op een aantal symptomen extra te letten als je paard herstelt van een wond.
- Zwelling rond de wond
- Veel wondvocht
- Pus uit de wond
- De wond wordt niet kleiner, geneest slecht
- De huid rond de wond is erg rood
- De wond stinkt
- Paard heeft koorts (Temperatuur hoger dan 38 graden)
- Paard eet slecht
- Paard heeft pijn
Herken jij één van deze symptomen bij je paard? Dan raden ik je aan om met de dierenarts te overleggen en de wond goed in de gaten te houden.
Einschuss
Wanneer een wond toch een infectie oploopt kan dit zich uiten in einschuss. Einschuss is een onderhuidse ontsteking waarbij de lymfebanen en soms bloedvaten ontsteken. Deze ontsteking zorgt ervoor dat vocht ophoopt in het been en er een flinke zwelling ontstaat. Deze zwelling is veelal niet lokaal meer, maar betreft het gehele been. Het is belangrijk om einschuss spoedig te behandelen zodat het geen chronische ontsteking wordt. Wanneer einschuss chronisch wordt noemen we dit een olifantenpoot. Het is dus van belang om snel aan de bel te trekken wanneer je paard een flinke zwelling heeft!
Gewrichtsontsteking of peesschedeontsteking
Als een wond dicht bij een gewricht zit is het mogelijk dat het gewricht of de peesschede een infectie oploopt. Er ontstaat dan een bacteriële gewrichtsontsteking of peesschedeontsteking. Om dit te genezen zal het gewricht of de peesschede meerdere keren gespoeld moeten worden onder volledige narcose op tafel. Daarnaast is het gebruik van antibiotica en pijnstilling van groot belang. Een ontsteking in een gewricht of peesschede verspreid zich snel is veelal erg agressief. Het kan dan ook leiden tot chronische kreupelheid of euthanasie van het paard. Dit maakt het zo belangrijk om tijdig de dierenarts te raadplegen bij een wond.
Sequestrum
Bij sommige diepe wonden kan ook het onderliggende bot beschadigd raken. Over het bot zit een dun laagje botvlies, wanneer die beschadigd is kan er een stukje bot afsterven. Een afgestorven stukje bot noemen we een sequestrum. Dit stukje bot kan voor irritatie in het lichaam zorgen en de wondgenezing vertragen. Wanneer het paard last heeft van een sequestrum zal dit operatief verwijderd moeten worden.
Wat als een wond bij een paard niet goed geneest?
Een wond kan vaak vrij goed genezen mits er snel en juist gehandeld wordt. Dus heeft jouw paard een wond? Overleg altijd met de dierenarts! Wanneer een wond slecht geneest is het van belang om te kijken waarom de genezing vertraagd en direct actie te ondernemen. Dit kan bijvoorbeeld komen omdat er een sequestrum is ontstaat, of omdat er ontsteking in de wond zit. Dit moet eerst opgelost worden voordat de genezing weer verder kan gaan.
Heeft jouw paard een wond die slecht geneest?
Dan help ik je graag! Ik heb jarenlange ervaring met het behandelen van wonden bij paarden. Ik vind het heel leuk om te zien hoe mooi wonden kunnen worden met de juiste behandeling. Je kunt een afspraak maken zodat ik naar je paard kan kijken. Woon je te ver weg dan kan ik je ook adviseren in een telefonisch consult aan de hand van foto’s die je me stuurt. Neem gerust contact met me op!
Deze blog is geschreven in samenwerking met Nicole van Soelen.
Trackbacks/Pingbacks