Iedere paardeneigenaar heeft het wel eens meegemaakt: je paard staat met een dichtgeknepen, tranend oog in de wei of op stal. Een ontstoken oog. Wat nu?

Oogproblemen komen vaak voor bij paarden. De meest gemaakte fout bij paardeneigenaren is dat zij zelf van alles gaan proberen; schoonmaken met afgekoeld, gekookt water of kamillethee. Of zalven met een tube oogzalf die een stalgenoot nog had liggen. Op deze manier kan je het oog van je paard echt verpesten: zelfs al binnen 3 dagen! Het beste is om direct de dierenarts te bellen als je paard last van zijn oog heeft. Zo bespaar je veel leed!

Hoe ziet het paardenoog eruit?

Voordat ik meer vertel over verschillende soorten oogproblemen bij paarden, is het handig om te weten hoe het oog van het paard is opgebouwd. Naast het bovenste en onderste ooglid heeft een paard ook nog een derde ooglid. De binnenkant van de oogleden bestaat uit roze bindvlies en wordt ook wel conjunctiva genoemd. Het oog van een paard is eigenlijk niets meer dan een bol gevuld met vocht. De buitenste laag is het hoornvlies, ook wel cornea genoemd. De iris geeft kleur aan het oog, vaak is deze bruin maar ook blauw of zelfs tweekleurig komt voor. Tussen de iris en het hoornvlies ligt de voorste oogkamer. In het midden van de iris is de pupil zichtbaar, eigenlijk een gat in de iris met daarachter de lens.

De iris zorgt eigenlijk voor het formaat van de pupil en bepaald op deze manier de lichtinval op het netvlies. De lens kan meer of minder bol gaan staan en stelt het zicht scherp op verschillende afstanden. De oogzenuw achterin het oog geeft signaaltjes naar de hersenen door.

Verschillende oogproblemen bij paarden

Er zijn veel verschillende oogproblemen bij paarden die door diverse factoren veroorzaakt worden. Vaak speelt een trauma van buitenaf een rol, denk aan een trap van een ander paard of irritatie door vliegen. Maar ontstoken ogen bij paarden ontstaan niet altijd van buitenaf; het is goed mogelijk dat je paard last heeft van een oogziekte of infectie.

Hieronder ga ik dieper in op de verschillende oogproblemen bij paarden en de behandeling daarvan.

Slijmvliesontsteking

Een andere benaming voor slijmvliesontsteking is conjunctivitis. Dit type oogprobleem is misschien wel een van de meest voorkomende oogaandoening bij paarden.  De ontsteking aan het slijmvlies ontstaat door irritatie van vliegen of stof, maar ook een verkoudheid of allergische reactie kan conjunctivitis veroorzaken.

Je herkent dit type ontsteking aan waterige of pusachtige ooguitvloeiing en rode, gezwollen slijmvliezen. De pupil ziet er normaal uit en ook de pupilreflex vertoond geen afwijkingen.

Als dierenarts controleer ik altijd het oog op beschadigingen aan het hoornvlies voor ik over ga op behandeling. Slijmvliesontsteking wordt behandeld met speciale oogzalf. Daarnaast raad ik de eigenaar altijd aan om de oorzaak weg te nemen; dit kan bijvoorbeeld door het dragen van een vliegenmasker als vliegen de oorzaak zijn.

Hoornvliesbeschadiging

Het is hierboven al een keer benoemd, maar hoornvliesbeschadiging is ook los van slijmvliesontsteking een veel voorkomende oogaandoening bij het paard. Hoornvliesbeschadiging, ook wel cornea beschadiging, is een kleine of grote beschadiging van het hoornvlies. Dit is voor eigenaren vaak niet met het blote oog zichtbaar en wordt vaak verward met slijmvliesontsteking, omdat het paard dezelfde klachten heeft.

Je merkt dat je paard zijn of haar oog liever dicht houdt en het oog traant. Vaak het de pupil een normale grootte of is hij te klein. Het wordt veroorzaakt doordat je paard iets in zijn oog heeft gehad; dit kan van alles zijn. Een grootte beschadiging aan het hoornvlies is vaak wel zichtbaar als een blauw/grijs vlekje, maar meestal moet ik gebruik maken van fluoresceïne om de beschadiging zichtbaar te maken. Fluoresceïne is een oranje kleurstof die de beschadiging van het hoornvlies groen laat oplichten.

De behandeling bestaat uit antibioticazalf, in combinatie met atropine en eventueel een pijnstiller. Het te laat of verkeerd behandelen van een hoornvliesbeschadiging kan ernstige gevolgen hebben.

Maanblindheid

Maanblindheid is een ontsteking van de iris en de diepere delen van het oog van het paard. Het wordt veroorzaakt door een auto immuunreactie. Het paardenlichaam zorgt dus voor de afweerreactie in het oog. Maanblindheid komt vaak voor aan één oog, maar kan ook aan beide ogen voorkomen.  Het kan meerdere keren terugkeren, waardoor er steeds meer schade ontstaat. Door deze schade kan het paard uiteindelijk blind worden. Het is dus erg belangrijk om maanblindheid op de juiste manier te behandelen!

Maanblindheid herken je aan een troebel, blauwe waas in het oog. De pupil is te klein en de pupilreflex werkt niet meer. De slijmvliezen worden rood, de ogen tranen en je paard knijpt met het oog. Regelmatig zijn er ook vlokken zichtbaar in de voorste oogkamer. 

Paarden met maandblindheid krijgen pijnstillers en corticosteroïde oogdruppels en atropine oogdruppels. Meestal is dit niet voldoende om herhaling te voorkomen en wordt maanblindheid chirurgisch behandeld, dit kan op meerdere manieren. Is je paard blind geworden door maanblindheid, dan is het beter om het oog te verwijderen. Maanblindheid is erg pijnlijk en als het blinde oog verwijderd is is dit echt een opluchting voor het paard.

Verwondingen aan oogleden

Je paard kan zich altijd stoten aan dingen die uitsteken of wat onhandig met zijn hoofd ergens tegen aan schuren. Hierdoor ontstaan verwondingen aan het oog of aan het ooglid. Het is belangrijk om in dit soort gevallen de dierenarts in te schakelen om de verwonding te bekijken en te behandelen.

De behandeling is afhankelijk van het type verwonding. Vaak wordt het ooglid gehecht zodat het ooglid goed kan herstellen en de kans op blijvende beschadigingen klein is.

Tumoren

Helaas komen ook tumoren voor. De meest voorkomende tumor is plaveiselcelcarcinoom, een tumor aan het derde ooglid of op het oog zelf. Je herkent de tumor aan een roze, onregelmatig plekje. Deze tumor komt veel bij Haflingers voor. Afhankelijk van de plek en de ernst van de tumor wordt de behandeling bepaald.

Verstopte traanbuis

Heeft jouw paard al langere tijd tranende ogen, maar verder nergens last van? Dan is het mogelijk dat de traanbuis verstopt zit. De traanbuis bevindt zich in de ooghoek en zorgt ervoor dat het oog vochtig blijft. De verstopping wordt in de meeste gevallen veroorzaakt door een slijmpropje. De behandeling bestaat uit het spoelen van de traanbuis met fysiologische zoutoplossing door de dierenarts.

Help! Mijn paard heeft een ontstoken oog. Wat kan ik doen?

Het beste wat je kunt doen is de dierenarts bellen wanneer je paard zijn of haar oog dichtknijpt. Ook wanneer je paard last heeft van een tranend oog schakel je de dierenarts in. Ga vooral niet zelf aan de slag met afgekoeld, gekookt water, kamillethee of zalfjes die je nog hebt liggen: dit doet meer kwaad dan goed.

Om te voorkomen dat het oog van je paard nog verder beschadigd tot het onherstelbaar is, moet je snel ingrijpen. Ik herhaal het daarom nog een keer: bel direct de dierenarts als je paard last heeft van zijn of haar oog. De dierenarts onderzoekt de oorzaak zodat je zeker weet dat er niks meer aan de hand is dan een slijmvliesontsteking.

Wanneer het oog niet meer te redden is..

Oogproblemen kunnen in sommige gevallen zo ernstig worden dat het oog niet meer te redden is. In deze gevallen doe je het paard er veel meer plezier mee om het oog eruit te halen. Hierdoor heeft het paard er namelijk geen pijn meer aan, waardoor dit rustiger is voor het paard. In mijn blog “Alles wat je moet weten over het verwijderen van een oog bij een paard” vertel ik je hier meer over! 

Ik help je graag met oogproblemen bij je paard!

Ik heb veel ervaring met oogproblemen en help je graag als je paard een oogprobleem heeft. Ik onderzoek de ogen van je paard uitgebreid en maak indien nodig ook een echo van het oog. Is een operatie noodzakelijk dan heb ik daar ook de mogelijkheden voor. Klik HIER en neem contact met mij op of gebruik de chatfunctie. 

Heeft jouw paard een oogaandoening en lukt het jou en je dierenarts niet om het op te lossen? Ik help je graag verder met een second opinion! Het liefste zie ik je paard natuurlijk voor uitgebreid onderzoek, maar als dat niet mogelijk is kan ik je ook advies geven aan de hand van foto’s van het oog. 

De blog is geschreven in samenwerking met Sanne Douma