Na 11 maanden dracht is eindelijk het veulen geboren waar je lang op hebt gewacht. Het veulen hou je super goed in de gaten, drinkt hij wel op tijd, is er voldoende biest? Vergeet niet om je merrie na de bevalling ook goed op te volgen. Het is super belangrijk om te controleren of de nageboorte na de bevalling op tijd en in zijn geheel naar buiten komt. Tijdens de dracht vormen de vruchtvliezen, ook wel de placenta genoemd, de verbinding tussen de merrie en haar veulen. Via de nageboorte kunnen voedingsstoffen aangevoerd worden, wat nodig is voor een goede ontwikkeling van het veulen.
Nadat het veulen geboren is, moeten de vruchtvliezen/placenta naar buiten gedreven worden; in de volksmond spreekt men ervan dat “de nageboorte is afgekomen”. Het is niet alleen belangrijk om na te gaan of de nageboorte überhaupt afkomt, maar ook om te controleren of de nageboorte volledige is afgekomen en of er afwijkingen aan de nageboorte te zien zijn. Normaal gesproken komt de nageboorte binnen 1 uur na de geboorte af. Als de nageboorte na 3 uur nog niet afgekomen is, spreekt men van retentio secundinarum (ret. Sec.), oftewel de merrie blijft te lang aan de nageboorte staan. Het is belangrijk om dan contact op te nemen met je dierenarts! Wil je weten wat je in de gaten moet houden tijdens de geboorte, download dan nu de gratis checklist!
Oorzaken van aan de nageboorte staan
Bij 10% van de merries blijft de nageboorte te lang zitten, maar vooral koudbloeden en Friezen zijn erg gevoelig. Een merrie die in het verleden aan de nageboorte is blijven staan, heeft 3 keer meer kans om dit opnieuw te doen bij een volgende dracht. Ook de omgeving, de voeding, genetische factoren en het verloop van de bevalling spelen een belangrijke rol. Men ziet vaker dat de merrie aan de nageboorte blijft staan wanneer er sprake is van een moeilijke bevalling.
Complicaties
Als de nageboorte na de bevalling te lang blijft zitten, vormt dit een groot risico voor de merrie. De nageboorte vormt nauw contact tussen de merrie en het veulen, maar als het veulen geboren is, is de placenta dood weefsel, wat aanleiding kan geven tot onder andere baarmoederontsteking, hoefbevangenheid en bloedvergiftiging waardoor de merrie ernstig ziek wordt en soms zelfs kan overlijden.
Therapie
Als de nageboorte te lang blijft zitten, moet er ingegrepen worden door een dierenarts. De behandeling van de merrie bestaat uit verschillende onderdelen. Afhankelijk van het tijdstip en de hoeveelheid nageboorte die achtergebleven is, kunnen er verschillende therapieën ingesteld worden.
De eerste stap bestaat uit het toedienen van het hormoon oxytocine, dat zorgt voor contracties van de baarmoederwand, waardoor de nageboorte loskomt. Dit hormoon kan toegediend worden als injectie of via een infuus.
De tweede stap is het verwijderen van de nageboorte. Het liefst probeert de dierenarts eerst de nageboorte los te maken door het toedienen van een hormoon (stap 1), omdat dit het minste trauma veroorzaakt, maar regelmatig is het noodzakelijk om de nageboorte te verwijderen. Er bestaan verschillende methoden om dit te doen, je dierenarts kiest de methode die op dat moment het beste is voor jouw merrie:
- Voorzichtig lospellen van de nageboorte door de dierenarts.
- Tuinslang methode door de dierenarts
- Nageboorte draaien door de dierenarts
Afhankelijk van hoe lang de merrie aan de nageboorte heeft gestaan en hoe hij er af gekomen is, zal de dierenarts de baarmoeder spoelen. Met kraanwater en eventueel wat zout wordt de baarmoeder gespoeld om bacteriën en afvalmateriaal eruit te wassen. Het is soms noodzakelijk dit meerdere keren per dag, meerdere dagen achter elkaar te doen. Indien nodig kan je dierenarts ook nog ontstekingsremmers en/of antibiotica voorschrijven.
Merrie controleren
Nadat de nageboorte afgekomen is, is het belangrijk om de merrie goed op te volgen en twee keer per dag de temperatuur te meten om in de gaten te houden of de merrie een baarmoederontsteking ontwikkelt. Neem direct contact op met je dierenarts zodra de temperatuur van je merrie verhoogd is (hoger dan 38,3 graden), je merrie niet wil eten of stijf begint te lopen. Stijf lopen kan wijzen op een beginnende fase van hoefbevangenheid, doordat er gifstoffen vrijkomen bij de baarmoederontsteking.
De geboorte van een veulen is super leuk, maar daarmee is het veulenproces nog zeker niet afgelopen. Opvolging van het veulen, maar ook van de merrie zijn enorm belangrijk. Om complicaties en onnodig lijden van de merrie te voorkomen, moet zo snel mogelijk ingegrepen worden als het fout gaat. Hou je merrie dus goed in de gaten en bel je paardendierenarts meteen als het nodig is.
Wil je weten wanneer je de dierenarts moet bellen en leren hoe je zelf kunt controleren of de nageboorte volledig is afgekomen? Dit vertel ik je in mijn online veulen cursus. Door het volgen van de cursus heb je meer kans op een gezond veulen en een gezonde merrie! Klik hier voor meer informatie!
Blog in samenwerking met Kim ter Bruggen
