Je hebt vast wel eens van kissing spines gehoord. Het woord roept best een lief beeld op, ‘kissing’, maar het tegengestelde is waar: dit kan een gemeen pijnlijke aandoening zijn voor je paard. Misschien ken je wel een paard met deze aandoening of misschien vermoed je dat je eigen (verzorg)paard hier last van heeft. Dan is het goed om meer te leren over wat kissing spines inhoudt en nog belangrijker: wat betekent dit voor jou en je paard? En wat brengt de toekomst? We leggen het uit aan de hand van de 8 meestgestelde vragen over kissing spines.
Wat is er aan de hand als een paard kissing spines heeft?
Als een paard kissing spines heeft, zit het probleem in de rug van het paard. De rug speelt een hele belangrijke rol in het bewegingsmechanisme van het paard. Het draagt niet alleen een groot deel van het gewicht van het paard (en de ruiter), maar zorgt er ook voor dat een paard in balans kan bewegen en dat de voor- en achterhand in verbinding zijn met elkaar.
Om beter te begrijpen wat kissing spines zijn, is een beetje anatomie van de rug wel handig. Komt ie: naast 18 borstwervels, bestaat de rug van een paard uit 6 lendenwervels. Deze wervels hebben lange, omhoogstekende doornvormige uitsteeksels, ook wel spinaaluitsteeksels genoemd. De spinaaluitsteeksels staan normaalgesproken enkele millimeters uit elkaar. Bij kissing spines raken deze uitsteeksels elkaar echter aan (vandaar de benaming ‘kissing spines’; de uitsteeksels ‘kussen’ elkaar letterlijk) en is de tussenruimte dus verdwenen. Hierdoor komt het bot van het ene uitsteeksel tegen het andere uitsteeksel aan en dit schurende effect zorgt in de eerste instantie voor irritatie en pijn. In een verder stadium kan het bot beschadigen, kan er nieuwvorming zijn van bot en er kunnen zelfs gaten (cystes) in het bot ontstaan.
Welke symptomen heeft een paard met kissing spines?
Helaas zijn de symptomen van kissing spines niet altijd eenduidig. Een paard met kissing spines kan verschillende symptomen laten zien, maar sommige paarden met kissing spines laten geen symptomen zien. Daardoor is het soms lastig te herkennen, ook omdat sommige symptomen uit andere klachten kunnen ontstaan, zoals problemen in de bekkenregio. De ernst van de symptomen hangt vaak ook samen met de ernst van de klachten. Kreupelheid is in ieder geval géén symptoom van kissing spines, dit wijst eerder op een probleem in het been.
Wat je als ruiter zelf vaak merkt, is dat je paard zich tijdens het rijden anders gaat gedragen. Je paard kan zich bijvoorbeeld gaan verzetten, gaan staken of bokken of met de staart zwiepen. Ook kan je merken dat je paard minder goed presteert; hij heeft bijvoorbeeld ineens moeite met bepaalde oefeningen, zoals lengtebuiging.
Wat je verder aan je paard kunt merken, is dat hij gevoelig kan zijn bij het borstelen of aanraken van de rug of tijdens het opzadelen. Je paard kan dan nijdig reageren en protesteren bij het opzadelen of opstijgen.
Symptomen die verder nog kunnen wijzen op kissing spines zijn onder andere scheeflopen, moeilijk in galop aanspringen, veel overspingen of uit de galop vallen. Maar ook deze symptomen kunnen ergens anders vandaan komen, daarom is het altijd verstandig om hulp van je paardendierenarts in te schakelen als je twijfelt. Die kan je paard verder onderzoeken door middel van röntgenfoto’s van de rug en het probleem vaststellen.
De belangrijkste symptomen op een rij:
- Verzet, staken of bokken tijdens het rijden
- Met de staart zwiepen of de staart scheef dragen
- Verminderde prestatie
- Gevoelig bij borstelen of aanraking van de rug
- Nijdigheid bij opzadelen en/of opstappen
- Scheeflopen
- Moeilijk aanspringen in galop
- Overspingen tijdens de galop
- Moeite met lengtebuiging
Naast kissing spines zijn er natuurlijk ook nog andere problemen die zich in de rug kunnen afspelen. Het is erg belangrijk dat je rugklachten bij je paard in een vroeg stadium herkent! In de Paard en Gezondheid podcast #3 Rugklachten bij paarden herkennen, geven Aimée en ik verschillende tips over hoe je rugklachten herkent, maar ook hoe je ze kunt voorkomen!
Wat is de behandeling van kissing spines?
Als je dierenarts heeft vastgesteld dat je paard kissing spines heeft, kan het behandelplan worden opgesteld. Hierbij wordt altijd naar het totaalplaatje gekeken: heeft je paard nog andere problemen, past het zadel perfect, heeft de ruiter een negatieve invloed op de balans van het paard, is de ruiter te zwaar, hoe wordt het paard getraind? Dit zijn allemaal belangrijke factoren bij de behandeling van kissing spines.
Op medisch gebied zijn er verschillende opties die ingezet kunnen worden. Allereerst kunnen de kissing spines plaatselijk worden ingespoten met een ontstekingsremmer. Dit kan langdurig de pijn uit de rug weghalen. Hierdoor kan het paard zich weer gemakkelijker bewegen, doordat hij de spieren weer kan ontspannen en kunnen de rugspieren beter getraind en ontwikkeld worden.
Daarnaast kan mesotherapie ook zeer effectief zijn in de behandeling. Bij mesotherapie wordt de hele rug vlak onder de huid ingespoten met kleine naaldjes. Dit vermindert de pijn en ontspant de spieren. Het effect van mesotherapie is ook langdurig.
Een (aanvullende) behandeling van een osteopaat, chiropractor of fysiotherapeut kan ook erg waardevol zijn om de klachten van je paard te verlichten en de behandeling succesvol te laten verlopen. Er zijn ook bepaalde supplementen die ingezet kunnen worden op de spierbouw te ondersteunen en de souplesse in de rug te stimuleren.
Wat is het beste trainingsplan voor kissing spines?
Na de medische en manuele behandeling van je paard, is het belangrijk om je paard goed te trainen met een trainingsplan op maat. In dit plan wordt uiteraard ook de ernst van de symptomen meegenomen.
Wat erg belangrijk is bij de training, is dat de spieren juist worden opgebouwd en de romp van het paard (buik- en rugspieren) sterker wordt gemaakt, zodat die spieren de rug goed kunnen ondersteunen.
Dit begint vaak met onbelaste training, door het paard aan de longe over de rug te trainen. Goede oefeningen om de rug sterker te maken zijn bijvoorbeeld overgangen en tempowisselingen, maar ook met balkjes kun je de rug goed trainen. Daarnaast is het goed om het paard op verschillende bodemtypen en hoogtes te laten lopen (zoals bijvoorbeeld een heuvel). Het is wel belangrijk om dit altijd in overleg te doen met je dierenarts.
Als dit allemaal goed gaat, kun je vaak ook weer op het paard rijden, maar ook dan is het belangrijk om een goed plan op te stellen. Daarnaast moet je ook goed kijken of je harnachement goed past en hoe jij je paard belast. Een te zware ruiter of een ruiter met een instabiele zit, is al snel extra ballast voor het paard.
Een goed trainingsplan is dus een combinatie van verschillende factoren en gaat altijd in overleg met je dierenarts of andere behandelaar.
Kan ik weer rijden op mijn paard met kissing spines?
Of je nog op een paard met kissing spines kunt rijden, is heel erg afhankelijk van de ernst van de klachten. Ook speelt het niveau van het paard én de ruiter mee. Er zijn paarden die na een behandeling, een goed trainingsplan en goed management nog prima kunnen functioneren als rijpaard, ook in de sport. Je hoeft je paard dus niet gelijk af te danken als sierpaard, grasmaaier of weidemaatje. Slaat de behandeling niet goed aan en blijven de symptomen heftig, dan is het natuurlijk een ander verhaal. Los van het feit dat het pijnlijk is voor het paard, kan het ook voor gevaarlijke situaties zorgen.
Of je nog met je paard kunt rijden, hangt daarnaast ook sterk af van je eigen niveau. Als je een onafhankelijke zit hebt, een goed ruitergevoel hebt en niet te zwaar bent, is dit voor een paard natuurlijk gemakkelijker te dragen en zal de belasting minder zwaar zijn voor je paard. Het hangt dus met verschillende factoren samen en elk paard is hierin weer anders. Het is dus goed om samen met je dierenarts vast te stellen wat wel en niet kan.
In de Paard en Gezondheid podcast #42 Kissing spines bespreken Aimée en ik wat kissing spines nou eigenlijk zijn, maar ook dat er verschillende behandelmethoden zijn. Daarnaast leggen we uit dat de diagnose kissing spines niet meteen het einde hoeft te zijn van het rijden op je paard. Erg belangrijk om dus te beluisteren!
Is een operatie noodzakelijk bij een paard met kissing spines?
Een operatie is bijna nooit noodzakelijk, maar het is wel mogelijk om je paard aan kissing spines te laten opereren. In Nederland wordt dit echter niet veel gedaan, omdat het een ingrijpende operatie is. Tijdens zo’n operatie worden de spinaaluitsteeksels die elkaar raken, weggehaald. Daardoor verdwijnt de irritatie en de pijn. In de meeste gevallen kun je uiteindelijk dan weer op het paard rijden, maar je moet er wel rekening mee houden dat je paard na deze operatie goed moet revalideren.
Heeft mijn paard kissing spines omdat hij te vroeg is ingereden?
Om je maar meteen een beetje gerust te stellen: hier is onvoldoende bewijs voor. Natuurlijk is het nooit wenselijk om je paard te vroeg in te rijden, maar ook paarden die nog nooit bereden zijn, kunnen kissing spines hebben.
Er wordt nog onderzoek gedaan naar de oorzaak van kissing spines, maar het is lastig om te zeggen waardoor het komt. Wel lijkt er een erfelijke component te zijn, maar dit moet nog verder worden onderzocht.
Heeft een paard met kissing spines altijd pijn?
Of een paard pijn ervaart van kissing spines, hangt heel erg af van de ernst van de kissing spines. Het antwoord is dus: nee, dat hoeft niet. Er zijn ook paarden die helemaal geen pijn of last ervaren en nog prima (in de sport) gereden worden. De diagnose kissing spines betekent dus niet gelijk dat je paard alleen nog maar geschikt is om als weidemaatje of grasmaaier te dienen.
Helaas zijn er ook paarden die dusdanig veel pijn hebben, dat ze niet meer gereden kunnen worden. Het is dus belangrijk om goed naar het individuele paard te kijken en altijd je dierenarts in te schakelen.
Heeft jou paard last van rugproblemen? Ik help je graag!
Wist je dat ik tijdens mijn studie vier maanden onderzoek gedaan heb naar rugproblemen bij paarden? Dat is al meer dan 15 jaar geleden, toen werden rugproblemen bij paarden nog niet voldoende onderkend.
Als paardendierenarts zie ik veel paarden met rugproblemen. Het lukt me gelukkig vrijwel altijd om deze paarden weer pijnvrij te krijgen.
Dit doe ik door eerst een diagnose te stellen met rontgen en eventueel echo en daarna het paard op de juiste manier te behandelen. In samenwerking met de fysiotherapeut/osteopaat, zadelpasser en de juiste manier van trainen zorgen we ervoor dat de juiste spieren ontwikkeld worden die de rug ondersteunen.
Heeft je paard rugproblemen dan help ik je graag, neem gerust contact met me op dan kijken we samen wat ik voor je kan doen!
Klik hier om contact op te nemen!
De blog is geschreven in samenwerking met Beppie Zwaagstra.
Trackbacks/Pingbacks