Het is weer voorjaar en dat betekent dat er weer veel veulens geboren gaan worden! Voor iedere paardeneigenaar een ontzettende leuke gebeurtenis, maar het kan ook vragen en onzekerheden oproepen. Daarom in dit blog antwoorden op 5 meestgestelde vragen over veulens!
Wanneer kan ik starten met veulenbrok?
Na 1,5 – 3 weken zal het veulen beginnen te knabbelen aan het ruwvoer en spelenderwijs proberen mee te eten met het voer van de merrie. Wanneer de merrie niet genoeg melk geeft is het in dit stadium belangrijk om te beginnen met veulenbrok. Als de merrie voldoende melk geeft is het niet nodig om veulenbrok bij te geven. Zolang het niet ten koste gaat voor de hoeveelheid die de merrie hoort te krijgen, mag het veulen hiervan mee eten. Na 3 maanden gaat het ruwvoer en gras een belangrijkere rol spelen voor het veulen omdat de moeder dan minder melk gaat geven. Ook is het belangrijk om het veulen voor het afspenen te laten wennen aan brok omdat het rantsoen dan volledig uit brok en ruwvoer bestaat. De darmen moeten de tijd krijgen om hier aan te wennen. Bovendien voorkom je extra stress omdat het veulen dan al gewend is om brok te krijgen. Er wordt daarom aangeraden om 2 – 3 maanden voordat het veulen afgespeend wordt te beginnen met veulenbrok.
Wanneer moet ik mijn veulen enten (vaccineren)?
Influenza
Van de virussen die luchtweg infecties veroorzaken is influenza de meest agressieve. Vaccineren zorgt er voor dat de infectie milde klachten veroorzaakt en het paard sneller herstelt. Om mee te mogen doen met wedstrijden is het verplicht om je paard tegen influenza te vaccineren. Sinds januari 2022 is er een verandering in het vaccinatiebeleid van de KNHS. Een veulen vanaf 6 maanden mag gevaccineerd worden wat bestaat uit 2 basisvaccinaties met 4-6 weken tussentijd (min. 3 weken en max. 3 maanden) en een boostervaccinatie maximaal 6 maanden na de 2e vaccinatie. Wanneer de moeder kort voor de geboorte van het veulen gevaccineerd wordt tegen influenza zorgt dat voor een betere bescherming van het veulen in de eerste 6 maanden na de geboorte.
Droes
Droes is een luchtweginfectie veroorzaakt door een bacterie Streptococcus Equi spp. Equi. Een keelontsteking met hoge koorts waarbij abcessen ontstaan. Een pijnlijke en zeer besmettelijke infectie. Het is mogelijk om je veulen hiervoor in te enten. Het schema is dan als volgt; vanaf 4 maanden oud 2 maal een vaccinatie met 4 weken tussentijd. Om de immuniteit op peil te houden is er elke 3-6 maanden een booster nodig.
Tetanus
Clostridium Tetani, de bacterie die tetanus veroorzaakt, veroorzaakt een continue spierverkramping. Een hele nare aandoening waardoor het paard zelfs kan overlijden, dus vaccinatie is belangrijk. Een veulen mag vanaf 6 maanden tegen tetanus gevaccineerd worden. Vaccinaties tegen influenza en tetanus kunnen in combinatie gegeven worden. De merrie kan 2 – 4 weken voor de geboorte een booster vaccinatie krijgen om de afweer van het veulen te verhogen net zoals de influenza vaccinatie. Vaccinatie bestaat uit 3 entingen tegelijk met de influenza vaccinatie.
Rhinopneumonie
Rhino kan neurologische, luchtweg problemen en abortus veroorzaken. Vaccinatie van het veulen is mogelijk vanaf 5 maanden. Het kan helaas neurologische problemen en abortus niet 100% voorkomen maar helpt vooral om de snelle verspreiding te verminderen. Er zijn twee basisvaccinaties nodig met 4 tot 6 weken tussentijd en daarna ieder halfjaar een herhalingsvaccinatie.
Wanneer moet ik mijn veulen ontwormen?
Het ontwormen van veulens is van levensbelang, een spoelworm infectie kan namelijk zo ernstig zijn dat het veulen er aan kan overlijden. Het meest gebruikte ontwormingsmiddel Ivermectine werkt niet tegen deze soort parasiet en kan daarom kan de spoelworm als nog voor problemen zorgen. Het advies is om op een leeftijd van 2 – 2,5 maand te ontwormen met Fenbendazol. Om ook een infectie met rode bloedwormen te voorkomen wordt aangeraden om op een leeftijd van 4,5 – 5 maanden te ontwormen met Ivermectine en Fendabazol. Deze parasiet is namelijk resistent tegen Fendabazol maar niet tegen Ivermectine. Bovendien is het van belang om het management te optimaliseren om deze infecties zo veel mogelijk te beperken. Meer lezen over het ontwormen en hoe je het kan voorkomen lees je in het blog; “Ontwormen van je veulen is van levensbelang”.
Wil jij leren hoe je een goed wormmanagement aanpakt?
Kijk dan eens naar mijn online cursus Bewust Ontwormen!
Wanneer kan ik mijn veulen een halster op doen?
Praktisch gezien is het slim om dit in de eerste paar weken na de geboorte meteen al rustig te oefenen. Het veulen is dan een stuk makkelijker te hanteren dan wanneer het al een paar maanden oud is. Ook zijn er onderzoeken gedaan naar het effect van het hanteren van het veulen in de eerste weken na de geboorte. Daaruit blijkt dat veulens die al vroeg in contact komen met mensen op latere leeftijd onder andere een beter leervermogen hebben. De opvoeding van het veulen moet natuurlijk ook overgelaten worden aan de merrie en de mens moet daar op gepaste afstand bij ondersteunen om later een fijn te hanteren paard te worden.
Wanneer kan ik mijn veulen afspenen?
Het afspenen van een veulen is een van de meest stressvolle gebeurtenissen in het leven van veulen. Het is daarom een belangrijk proces dat met veel zorg aangepakt moet worden. Vaak wordt er een leeftijd van tussen de 4 en 7 maanden aan gehouden. Deze leeftijd wordt aangehouden omdat de melkproductie van de moeder na 3 maanden afneemt en het veulen dus minder krijgt dan dat het nodig heeft. In de literatuur wordt gevonden dat in deze periode het veulen niet meer afhankelijk is van het voedsel van de moeder maar dat de moeder wel heel belangrijk is voor de sociale en omgevingsuitdagingen. Persoonlijk vind ik 4 maanden echt te vroeg. In de natuur wordt een veulen na 9 – 11 maanden ‘afgespeend’. De relatie tussen merrie en veulen blijft bestaan alleen wordt het veulen niet meer gevoed door de merrie. In de praktijk is dit niet altijd haalbaar en daarom is het belangrijk om naar ieder veulen individueel te kijken en geen standaard maatstaf toe te passen. Je zou jezelf af moeten vragen of het veulen sterk en zelfstandig genoeg is om deze stressvolle gebeurtenis aan te kunnen.
Hoe kun je je veulen het beste afspenen?
Voor het afspeen proces moet je veel tijd nemen om het veulen stap voor stap zelfstandiger te maken. Denk bijvoorbeeld aan het plaatsen van draadje tussen veulen en moeder in de paddock of weiland zodat het veulen de moeder nog wel kan zien en aanraken maar niet meer bij de moeder kan drinken. Bouw de tijd dat ze uit elkaar zijn langzaam op. Wanneer het dan zo ver is om het veulen ook echt uit het zicht van de moeder te halen zullen de lichamelijke reacties zoals het hinniken en onrust in de stal nog steeds ontstaan. De gedragsgevolgen zoals agressie op latere leeftijd zullen minder aanwezig zijn als je het afspenen geleidelijk doet dan bij een abrupte afspening.
Ik help je graag met de problemen waar jij met jou veulen tegenaan loopt!
In mijn werk als paardendierenarts krijg ik veel vragen van eigenaren rondom het veulen. Niet alleen de geboorte maar ook vragen over bijvoorbeeld een ziek veulen of het ontwormen en inenten van veulens.
In mijn online veulen cursus beantwoord ik veel vragen rondom de geboorte en eerste levensweek van je veulen! In mijn online cursus leer je wat je vooraf, tijdens en na de geboorte het beste kunt doen. Al meer dan 400 deelnemers gingen je voor en beoordelen de cursus met 5 sterren! Ook ervaren fokkers geven aan veel te hebben geleerd van de cursus!
Ik help jou graag als je vragen hebt rondom je veulen! Neem gerust contact met mij op dan kijken we samen wat ik voor je kan betekenen! Woon je te ver weg dan behoort een telefonisch consult ook tot de mogelijkheden.
De blog is geschreven in samenwerking met Danique van Diepen.
